Yakup Çelebi Hamamı

Keles ilçe merkezinde yer alan Yakup Çelebi Hamamı 14. yüzyılda inşa edilmiştir.

Yapım tarihi kesin olarak bilinemeyen hamamın I. Murat Hüdavendigar döneminde (1360-1389) yaptırılan ancak günümüze ulaşmayan Hüdavendigar Camii’nin vakfı olduğu düşünülmektedir. Yakup Bey Hamamı olarak da bilinen yapı I. Murat’ın oğlu Yakup Çelebi tarafından ya da onun adına yaptırılmıştır. Henüz otuz yaşında taht mücadelesine kurban giden Yakup Çelebi’nin hazin hikâyesini Keles’te dinlemek mümkündür.


Hamam doğu batı doğrultusunda dikdörtgen planlıdır. Giriş doğu, külhan batı cephesindedir. Hamamın soğukluk ya da soyunmalık olarak bilinen kısmına açılan iki halveti bulunmaktadır. Halvetler kare planlı ve kubbe ile örtülüdür. Hamamda aydınlanma filgözleri ile sağlanmaktadır. İkisi halvetlere, biri soğukluğa ait olmak üzer üç kubbeden oluşan hamamın saçak altlarında ve kubbe kasnağında üç sıra tuğladan testere dişi friz bulunmaktadır.
Küçük bir mahalle hamamı olan Yakup Çelebi Hamamı tek hamam olarak inşa edilmiştir. Tarih boyunca Keles halkına hizmet eden hamam haftanın belli günleri erkekler belli günleri kadınlar tarafından kullanılmıştır.
Yakın bir döneme kadar haftada bir gün hamama gitmek adettendi. Cuma ve Arife günleri hamamın en yoğun olduğu günlerdi.
Erkek çocukları hamama 5, 6 yaşına kadar anneleri, bu yaşlardan sonra babaları ile gitmişlerdir.
Keles tarlalarından gelen su külhanın bakır kazanında çam odunlarıyla ısıtılmıştır. Suyu soğutmamak için külhan gece gündüz yakılır, sabah ezanında açılan hamam gece 11.00’e kadar kapatılmamıştır. 1900’lerin başlarında hamamda yıkanma ücreti olarak para kullanılmamış, bunun yerine hak verilmiştir. Müşteri hamamcıya arpa, buğday vermiş, buna karşılık aile bireyleri, haftada bir kez olmak üzere, hamamı bir yıl boyunca kullanmıştır. Sayısı üçü, beşi geçmeyen garibanlar ile cami tamiratı ve hayır işlerinde çalışan işçiler ise hiçbir ücret ödememişlerdir.
Hamamcı Süleyman, Hamamcı Hamdi ve İnce Kulak İsmail olarak bilinen İsmail Efendi ilçenin en meşhur hamamcılarıydı.
Vakıf hamamı olarak inşa edilen Yakup Çelebi hamamı tarih boyunca birkaç kez el değiştirmiştir. Hamamın bir dönem mülkiyeti Yunan bir kadına geçmiştir. 1900’lerin başlarında bu kadından hamamı İnce Kulak İsmail satın almıştır. Daha sonra ise Keles halkı kendi arasında para toplayarak hamamı İnce Kulak İsmail’den satın almış ve hamamın mülkiyeti böylelikle önce Keles Belediyesi’ne sonra Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne geçmiştir. Ancak aile hamamı işletmeye devam etmiştir.
Hamam 1972 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü, 2015 yılında Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından restore edilmiştir. Hamam kültürünü ve yapıyı koruma adına, günümüzde, haftanın yedi günü hizmet veren hamam çarşamba ve pazar günleri kadınlara diğer günler erkeklere açıktır.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir